Khám phá tờ 100.000 Som của Uzbekistan

English: 100.000 Som Uzbekistan – Explore hidden charm

Được cho là một thiết kế phá cách đầy ấn tượng, không chỉ màu sắc mà còn hình ảnh, công nghệ và kích cỡ tờ tiền do đó mà tờ 100.000 Som của Uzbekistan đáng để sưu tầm trong bộ sưu tập của bạn. 

Tổng thể, tờ tiền sử dụng chất liệu cotton, chất lượng giấy dầy và màu sắc thì tông màu sáng. Công nghệ in mực nổi, cảm nhận được khi sờ tay vào bên cạnh là công nghệ dây bảo an 3D. Tất cả tạo nên sự ấn tượng của tờ tiền 100.000 Som của Uzbekistan này. Bây giờ cùng khám phá tờ tiền này nhé

1.  Thiết kế mặt trước

Mặt trước tờ tiền thiết kế với hình nền là Hệ mặt trời, đây cũng là điều đơn giản vì hình người được in trên đó là vị vua, nhà toán học, nhà thiên văn học tài ba người Uzekistan, Mrzā Muhammad Tāraghay bin Shāhrukh với tên hay gọi là Ulugh Beg. Ông đã cai trị những gì ngày nay là các quốc gia Uzbekistan, Tajikistan , Turkmenistan , Kyrgyzstan , miền nam Kazakhstan và hầu hết Afghanistan từ năm  1411 đến năm 1449.


Mặt trước của tờ 100.000 Som là hình ảnh vị vua, nhà toán học, nhà thiên văn học tài ba Ulugh Beg

Ulugh Beg được biết đén trong toán học liên quan đến thiên văn học, chẳng hạn như lượng giác và hình học hình cầu hơn là làm vua . Ông cũng là vị hoàng đế của Timurid vì ông nội và cha ông đều cai trị vùng đất này. Ulugh Beg quan tâm nhiều đến khoa học và toán học hơn là việc kiểm soát con người và vương quốc của mình. Ông nhiệt tình vào các hoạt động nghệ thuật và trí tuệ. Người ta cho rằng ông đã nói được năm thứ tiếng: Ả Rập, Ba Tư, Thổ Nhĩ Kỳ, Mông Cổ và một lượng nhỏ tiếng Trung Quốc. Trong thời gian ngắn (hai năm) là người cai trị vương triều Timurid của Iran, vương quốc đã đạt được đỉnh cao văn hóa nhờ sự chú ý và quan tâm của Ulugh Beg đối với lĩnh vực phát triển này. Samarkand , được cha mình thu phục vùng đất này và trao cho Ulugh Beg, sau này ông biến thành trung tâm văn hóa Hồi giáo ở trung á.


Tượng Ulugh Beg

Ông đã xây dựng Đài thiên văn Ulugh Beg vĩ đại ở Samarkand trong khoảng thời gian từ 1424 đến 1429. Nó được các học giả coi là một trong những đài thiên văn tốt nhất trong thế giới Hồi giáo thời bấy giờ và lớn nhất ở Trung Á . Ulugh Beg sau đó được công nhận là nhà thiên văn học quan sát quan trọng nhất từ ​​thế kỷ 15 bởi nhiều học giả.  Ông cũng xây dựng Ulugh Beg Madrasah (1417 đến 1420) ở Samarkand và Bukhara , biến các thành phố thành trung tâm văn hóa học tập ở Trung Á. Tuy nhiên, chuyên môn khoa học của Ulugh Beg không phù hợp với kỹ năng quản trị của ông. Anh ta đã thất bại trong việc nắm vững quyền lực và quyền thếcủa mình. Do đó, những người cai trị khác xung quanh ông, bao gồm cả gia đình của mình, đã lợi dụng sự thiếu kiểm soát của ông và sau đó chinh phục vương triều của ông ta.

2. Mặt sau của tờ tiền

Mặt sau của tờ tiền là câu chuyện nối tiếp của Ulugh Beg bởi đó thành tựu của ông để lại cho hậu thế và là niềm tự hào của dân tộc, con người và đất nước Uzerbekistan. Đó là Đài thiên văn Ulugh Beg. Đài thiên văn Ulugh Beg  là một đài thiên văn ở Samarkand , Uzbekistan . Được xây dựng vào những năm 1420 bởi nhà thiên văn học vùng Timurid vua Ulugh Beg , nó được các học giả coi là một trong những đài quan sát tốt nhất trong thế giới Hồi giáo . Một số nhà thiên văn học Hồi giáo nổi tiếng từng làm việc tại đài thiên văn bao gồm Al-Kashi , Ali Qushji và chính Ulugh Beg. Đài thiên văn đã bị phá hủy vào năm 1449 và được khám phá lại vào năm 1908.


Đài thiên văn Ulugh Beg và hai công cụ thiên văn quan trọng được khai quật

Năm 1420, nhà thiên văn học vĩ đại Ulugh Beg đã xây dựng một đài thiên văn ở Samarkand, được đặt tên là Ulugh Beg Madrassah . Nó trở thành một trung tâm quan trọng cho nghiên cứu thiên văn và chỉ mời các học giả theo học tại trường đại học mà cá nhân ông chấp thuận và tôn trọng trong học tập và lúc cao điểm có từ 60 đến 70 nhà thiên văn học làm việc ở đó.

Năm 1424, ông bắt đầu xây dựng đài thiên văn để hỗ trợ nghiên cứu thiên văn và nó được hoàn thành năm năm sau đó vào năm 1429. Beg giao cho trợ lý và học giả Ali Qushji của mình phụ trách Đài thiên văn Ulugh Beg được gọi là Samarkand Đài quan sát lúc đó. Anh ta làm việc ở đó cho đến khi Ulugh Beg bị ám sát. Các nhà thiên văn học đáng chú ý khác đã thực hiện các quan sát về các chuyển động của thiên thể tại đài thiên văn, bao gồm Qāḍīzāda al-Rūmī và Jamshid Kashani . Tuy nhiên, đài thiên văn đã bị phá hủy bởi những kẻ cuồng tín tôn giáo vào năm 1449 và chỉ được phát hiện lại vào năm 1908, bởi một nhà khảo cổ người gốc Nga từ Samarkand tên là VL Vyatkin , người đã phát hiện ra một tài liệu chứng minh cho biết vị trí chính xác của đài quan sát.


Đài thiên văn Ulugh Beg được phục dựng

Khi làm việc tại địa điểm khai quật, Vyatkin đã tìm thấy một trong những công cụ thiên văn quan trọng nhất được sử dụng tại đài thiên văn: Một vòm lớn đã được sử dụng để xác định thời gian giữa trưa và các công cụ khác được sử dụng để quan sát Mặt trời, Mặt trăng và các thiên thể khác, cùng với các thiết bị tinh vi khác như vũ khí và máy đo độ cao thiên văn, các nhà thiên văn học làm việc tại Samarkand có thể xác định buổi trưa mỗi ngày theo chiều cao kinh tuyến của Mặt trời, khoảng cách từ thiên đỉnh và suy giảm về chiều.

Những khám phá và nghiên cứu được thực hiện tại Đài thiên văn Ulugh Beg rất quan trọng vào thời điểm đó vì các nhà thiên văn học có thể dự đoán nhật thực và tính toán giờ mặt trời mọc và độ cao của một thiên thể, và có nghĩa là giả thuyết của họ về một năm sao là khá chính xác, tức 365 ngày, 6 giờ, 10 phút và 8 giây, chỉ dài hơn khoảng 1 phút so với các tính toán hiện đại. Mặc dù đài thiên văn đã bị phá hủy vào năm 1449, nghiên cứu thiên văn học thuật vẫn tiếp tục ở Samarkand trong khoảng 75 năm.

0 0 votes
Article Rating
Subscribe
Notify of
guest
0 Comments
Inline Feedbacks
View all comments